Nước mắm Nha Trang: Top 5 làng nghề nước mắm trứ danh đất Việt

Nước mắm Nha Trang lọt Top 5 làng nghề nước mắm trứ danh của đất Việt, nước mắm Nha Trang được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể, nước mắm Nha Trang loại nào thì ngon, điểm khác biệt để phân loại nước mắm Nha Trang,… Tổng hợp các thông tin về nước mắm Nha Trang chỉ có duy nhất tại đây.

Nước mắm Nha Trang có độ “hot” không thua nước mắm Phú Quốc hoặc nước mắm Phan Thiết. Tuy nhiên, điểm nổi bật và khác biệt, hay nói cách khách chính là bí quyết để nước mắm Nha Trang đứng Top những hương vị nước mắm thuộc hạng “siêu phẩm” của nước Việt Nam thì ít ai tinh tế nhận ra, ngoại trừ dân sành nước mắm.

làng nghề nước mắm nha trang

Nước mắm Nha Trang: Top 5 làng nghề nước mắm trứ danh đất Việt 1

Lịch sử làng nghề nước mắm Nha Trang

Nước mắm đã có từ rất lâu đời được du nhập từ các nước Châu Âu, sau đó được người dân ta áp dụng trong bữa ăn hàng ngày và bắt đầu chế tạo chúng theo công thức riêng của các ngư dân Việt để cho ra khẩu vị phù hợp.

kiểm tra chất lượng nước mắm nha trang

Làng nghề nước mắm Nha Trang có lịch sử khá lâu đời

Ở Châu Á, người ta thường sử dụng các loại cá biển đem trộn cùng với muối biển để tạo nên nước mắm có hương vị nồng đặc trưng. Và với một vùng biển giàu về các loại cá như Nha Trang thì nơi đây đã dần bắt đầu xuất hiện các cơ sở sản xuất nước mắm tại gia phục vụ cho bữa ăn hàng ngày.

Đôi nét về di sản văn hóa phi vật thể

Từ xa xưa đến cho đến tận bây giờ, nước mắm Nha Trang nổi tiếng thơm ngon vì được chế biến theo phương pháp thủ công và nguyên liệu hoàn toàn từ cá cơm. Với công thức gia truyền được tiếp nối từ bao thế hệ, nước mắm Nha Trang với hương thơm nồng đặc trưng, cùng với hậu ngọt đằm thắm đã trở thành thứ gia vị đặc sắc hơn trong mắt của khách du lịch.

Trong rất nhiều vùng sản xuất nước mắm danh tiếng ở Việt Nam như Phú quốc, Phan Thiết, Nam Ô, Cát Hải, … thì không thể không nhắc đến nước mắm Nha Trang – một loại gia vị danh tiếng được nhiều người tiêu dùng biết đến. Sản phẩm đặc biệt thơm ngon với hương vị đặc trưng, màu vàng rơm, sánh óng ánh, đã dùng qua thì khó có thể quên được mùi thơm của cá trộn lẫn vị mặn của biển.

làm nước mắm

Làng nghề sản xuất nước mắm Nha Trang kết hợp công nghệ vào quy trình chế biến

Nghề sản xuất nước mắm tại Nha Trang được xem là nghề đem lại nguồn thu nhập ổn định cho các ngư dân tại địa phương. Sau năm 1975, với sự phát triển chung của nền kinh tế ở Nha Trang ban đầu chỉ có khoảng 15 đến 20 hộ gia đình làm nghề sản xuất nước mắm, đến nay đã lên đến trên 100 hộ sản xuất nước mắm cùng với những bí quyết riêng. Không chỉ ngày càng phát triển trong nước mà nước mắm Nha Trang còn được sản xuất và xuất khẩu tại nhiều nước trên thế giới.

Nha Trang là một trong những vùng biển hội tụ đầy đủ các yếu tố cần thiết phù hợp cho sản xuất nước mắm ngon. Ngư dân nơi đây đánh bắt cá cơm từ các vùng biển Nha Trang, Khánh Hòa được trộn đều với muối tại Hòn Khói hoặc Cam Ranh, Khánh Hòa, tất cả cho vào thùng gỗ lớn hoặc bể lớn chuyên dụng.

Cá sau khi trộn đều với muối theo tỉ lệ: ba cá và một muối, sau đó đem chứa trong các thùng gỗ có thể tích từ 4m3 đến 8m3 được làm bằng gỗ bằng lăng, gỗ mít,… Bên ngoài thùng được niềng cứng bằng các niền tre hoặc các bể chuyên dùng có thể tích lên đến 25m3 được gọi là thùng (hồ) mẹ. Phía dưới các thùng này thường có có thùng con (thùng trổ).

Tiếp đến, là công đoạn chuyển nước chiết ra từ cá và muối (gọi là nước bổi) từ thùng con lên thùng mẹ liên tục như vậy trong thời gian 7 đến 8 tháng. Phương pháp sản xuất này người ta gọi là phương pháp gài nén. Sau một thời gian khi chượp đã chín, nước bổi kéo rút ra có mùi thơm nồng, trong cẩn, màu vàng rơm. Nước mắm ở đợt đầu tiên này được gọi là mắm nhĩ hay mắm cốt, và những đợt rút sau gọi là mắm nhất, mắm nhì, ….

Một yếu tố thuận lợi nữa đó là khí hậu, thời tiết tại đây hầu như nắng nóng quanh năm giúp cho quá trình thủy phân hoàn toàn từ đạm của cá thành các axit amin một cách nhanh chóng, trọn vẹn.

Giá trị của di sản văn hóa phi vật thể

Với người Việt, nước mắm không chỉ đơn thuần là gia vị, là nước chấm mà nó còn thể hiện tính cộng đồng và quy tắc chuẩn mực trong bữa ăn. Bởi lẽ chén nước mắm thường đặt giữa mâm ai cũng phải dùng do đó nó trở thành thước đo sự ý tứ, trình độ ẩm thực, nét đẹp văn hóa của mỗi người, là cách cư xử giữa người với người trong bữa ăn.

nguyên liệu làm nước mắm nha trang

Không chỉ đơn thuần là một loại gia vị, nước mắm còn mang giá trị của di sản phi vật thể và là niềm tự hào của đất Việt

Từ những nguyên liệu vô cùng đơn giản và quen thuộc với đời sống hàng ngày, người dân ta đã tạo ra được thứ nước chấm độc đáo, trở thành nét đặc trưng riêng của ẩm thực Việt. Đây chính là điểm khác biệt giúp thực khách có thể cảm nhận được hương vị quen thuộc và thơm ngon của món ăn Việt.

Nghề sản xuất nước mắm tại Nha Trang rất phát triển, nghề làm nước mắm được cha truyền con nối và hiện nay các thế hệ sau vẫn duy trì và phát triển nghề nghiệp của thế hệ trước. Nước mắm Nha Trang danh tiếng không những nhờ khí hậu, địa lý tại Nha Trang mà còn nhờ vào bí quyết sản xuất gia truyền có sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ của những người thừa kế nước mắm chế biến có thể đạt hàm lượng trên 40 độ đạm.

Hiện trang di sản văn hóa phi vật thể

Nước mắm Nha trang được nhiều người biết đến và được cộng đồng đồng thuận là một di sản văn hóa phi vật thể cần được giữ gìn và phát triển cho nhiều thế hệ mai sau.

thùng làm nước mắm

Thùng ủ chượp tại làng nghề nước mắm Nha Trang

Hơn 100 năm qua, ngư dân Nha Trang sống chủ yếu bằng nghề đánh bắt, nuôi trồng và chế biến thủy sản trong đó nghề làm nước mắm được coi là một nghề chính. Nghề làm nước mắm không chỉ đem lại lợi nhuận ổn định mà còn giúp giải quyết các vấn đề việc làm cho người dân đây. Tuy nhiên nghề sản xuất nước mắm tại Nha Trang đang phải đối mặt với nhiều thách thức và khó khăn:

– Nguồn nguyên liệu ngày càng bị cạn kiệt, giá cả nguyên liệu ngày một tăng ảnh hưởng lớn đến thu mua nguyên liệu cho sản xuất nước mắm.

– Các hộ sản xuất nước mắm chạy theo lợi ích riêng tư cạnh tranh lẫn nhau làm lợi cho các đối thủ ở bên ngoài.

Tuy vậy, nhưng nhiều hộ gia đình vẫn quyết định kiên trì với nghề nước mắm cổ truyền. Trải qua bao nhiêu thăng trầm, nhưng cho đến nay nghề nước mắm tại Nha Trang vẫn luôn được người dân nơi đây gìn giữ và phát triển giúp duy trì nét đẹp của làng nghề truyền thống.

– Tình hình làm nhái, làm giả sản phẩm trên thị trường ảnh hưởng đến việc tiêu thụ nước mắm của các hộ gia đình.

thùng lu ủ nước mắm nha trang

Làng nghề nước mắm Nha Trang vẫn còn được gìn giữ và bảo tồn đến tận hôm nay

Điểm chung của nước mắm Nha Trang, nước mắm Phan Thiết và nước mắm Phú Quốc chính vì độ đạm quá cao nên người tiêu dùng thương có xu hướng pha chế nước mắm với một số nguyên liệu như đường, chanh, ớt và nước để nước mắm có độ đạm vừa phải, đảm bảo an toàn cho sức khỏe khi sử dụng trong thời gian dài, phòng tránh các bệnh liên quan đến tim mạch (xem thêm bài viết nước mắm an toàn tại đây để hiểu thêm về chế độ ăn nhạt, bảo vệ sức khỏe người dùng).

Hiện nay, nhờ vào sự phát triển của khoa học kỹ thuật hiện đại, những nhà thùng nước mắm truyền thống đã áp dụng quy trình sản xuất hiện đại theo tiêu chuẩn của Bộ Y tế để sản xuất nước mắm công nghiệp (nước mắm sử dụng quy trình sản xuất công nghiệp nhưng vẫn giữ nguyên phương pháp ủ chượp truyền thống).

Mục đích của việc này chính là để kiểm soát độ đạm của nước mắm phù hợp với sức khỏe người dùng; đảm bảo chất lượng “triệu chai như một” với số lượng sản xuất lớn; đảm bảo yếu tố an toàn vệ sinh thực phẩm tuyệt đối – đây là những điều mà nước mắm truyền thống (sản xuất bằng thủ công 100%) không chắc làm được.

Nhận diện nước mắm Nha Trang

Dù nước mắm được sản xuất tại Nha Trang, Phan Thiết hoặc Phú Quốc thì cũng đều có điểm chung là độ đạm rất cao – điều này chúng tôi đã liệt kê ở bên trên bài viết. Nhưng điểm khác biệt lớn nhất giữa chúng chính là:

  • yêu cầu về độ đạm nước mắm
  • Nước mắm Phú Quốc có sắc nâu cánh gián rất tự nhiên, vẻ đẹp của màu nước mắm Phú Quốc có được là nhờ cách ướp tươi còn máu trong thân cá và thời gian ủ trong thùng gỗ tới 12 tháng.
  • Nước mắm Phan Thiết có màu vàng rơm (nếu nguyên liệu là cá cơm) và màu nâu nhạt (nếu nguyên liệu là cá nục).
  • Nước mắm Nha Trang lại có hương vị đặc trưng, màu vàng rơm, sánh óng ánh, đã dùng qua thì khó có thể quên được mùi thơm của cá trộn lẫn vị mặn của biển.

Đây chính là những đặc điểm đơn giản và dễ dàng nhất để người tiêu dùng có thể phân biệt được ba loại nước mắm trứ danh trên cũng như là để nhận diện được đâu mới là nước mắm Nha Trang chính gốc.

Top 5 làng nghề nước mắm trứ danh đất Việt

Nước mắm Nha Trang

Nước mắm Nha Trang được sản xuất bằng cá cơm được đánh bắt trên vùng biển Nha Trang được sản xuất bằng phương pháp cổ truyền theo công thức riêng. Sản phẩm có vị riêng độc đáo thơm ngon đậm đà, nước mắm ngon Nha Trang có màu vàng óng ánh rất bắt mắt người tiêu dùng.

nước mắm 584 nha trang

Nước mắm Nha Trang 584 là đại diện tiêu biểu của dòng sản phẩm nước mắm Nha trang trứ danh

Với hương vị biển cả độc đáo, sản phẩm không chỉ được ưa thích tại miền Trung và miền Nam mà còn chinh phục được khẩu vị khó tính của người miền Bắc. Thấu hiểu được nhược điểm của nước mắm truyền thống là rất mặn, nên những doanh nghiệp sản xuất nước mắm đạt chuẩn của Bộ Y tế  đã nghiên cứu và sản xuất thành công dòng sản phẩm nước mắm ngon nhạt muối nhằm đảm bảo sự an toàn cho sức khỏe của người tiêu dùng.

Nước mắm Phú Quốc

Nước mắm Phú Quốc nổi tiếng dựa vào độ đạm cao và hương vị dịu nhẹ, ngọt ngào, cùng với mùi thơm lừng của cá cơm. Với kinh nghiệm hơn 200 năm qua mà ông cha ta đã truyền lại, nước mắm của Phú Quốc đã ghi dấu ấn mạnh mẽ không chỉ ở trong nước mà còn phát huy tiềm năng của mình ra bạn bè thế giới.

nước mắm nam ngư phú quốc

Nước mắm Phú Quốc với hương vị đặc trưng khiến bất cứ ai cũng phải xiêu lòng ngay từ lần đầu tiên khi sử dụng

Các cơ sở sản xuất nước mắm tại Phú Quốc được người dân nơi đây gọi với cái tên quen thuộc là “nhà thùng”. Ban đầu, nước mắm chỉ phục vụ cho nhu cầu của người trong vùng nhưng với tay nghề cũng như là chất lượng tuyệt vời mà nước mắm Phú Quốc đem lại, người dân nơi đây đã cố gắng gìn giữ và phát huy những khả năng tốt nhất của mình để có thể đáp ứng nhu cầu sử dụng nước mắm trong nước và ngoài nước. Tuy mỗi cơ sở sản xuất nước mắm sẽ có một bí quyết riêng nhưng họ lại có chung một quan điểm: “Phát huy nghề truyền thống, giữ vững chữ tín với khách hàng, an toàn khi sử dụng”.

Nước mắm rươi Trà Vinh

Nước mắm rươi Trà Vinh là loại nước mắm đặc trưng và rất được người dân nơi đây ưa chuộng. Theo truyền thuyết, khi Gia Long tẩu quốc đến đây đã được dùng nước mắm hằng ngày trong bữa cơm. Ngon quá, thơm quá nên khi lên ngôi thiên tử đóng đô tại Huế, năm nào nhà vua cũng cử ghe bầu vào tới đây mua nước mắm đặc sản về ăn, từ đó nước mắm rươi được gọi với cái tên khác “nước mắm ngự”. Rươi là một loài sinh vật sinh sản trong tự nhiên, không phải mất công nuôi dưỡng. Hàng năm, rươi thoát khỏi nơi cư trú, nhiều nhất là vào mùa gió chướng. Nước mắm rươi trở thành loại nước mắm có giá trị thơm ngon bậc nhất, nước mắm cao cấp cho ta lượng đạm cao, nhiều bổ dưỡng và hấp dẫn khẩu vị.

Công thức chế biến nước mắm rươi của cư dân ở đây rất đơn giản. Trung bình cứ một đôi rươi bằng 40 lít khi mới vớt lên, pha 8 lít muối hột cộng 20 lít nước lã, ủ trong lu hoặc trong mái dầm, rồi đem phơi nắng khoản 10 đến 15 ngày là ăn được. Đây là nước mắm cốt, ngon nhất, bốc lên mùi thơm dịu.

Nước mắm Ba làng đặc sản xứ Thanh

Với lợi thế nguồn nguyên liệu cá và muối dồi dào, giao thương tấp nập, hàng trăm năm nay người dân xã Hải Thanh đã gắn bó với nghề làm nước mắm. Thương hiệu nước mắm gia truyền Do Xuyên – Ba Làng trải qua bao đời trở thành một trong những đặc sản nổi tiếng xứ Thanh và cả nước. Hiện nay nghề chế biến nước mắm tập trung chủ yếu ở xứ đạo Ba Làng (gồm 3 thôn: Xuân Tiến, Thượng Hải và Quang Minh) với hơn 100 cơ sở sản xuất.

Cá nguyên liệu dùng ủ mắm thường là loại cá trỏng than (cá cơm), cá đốm, cá trích… còn tươi xanh. Trong đó, cá trỏng than được ưa chuộng hơn cả vì vừa được mắm mà độ đạm cũng cao hơn.

Sản phẩm được sản xuất theo phương pháp truyền thống, không dùng chất điều vị hay chất bảo quản nên mang hương vị đặc trưng mà những loại nước mắm công nghiệp không có được, độ đạm phổ biến ở mức 27 – 35%. Khi mới đóng chai, nước mắm Ba Làng có màu vàng như mật ong, thơm đằm mùi cá, nếm một giọt vị mặn dần chuyển sang ngọt bùi đọng lại nơi đầu lưỡi rồi râm ran khắp cổ họng. Càng để lâu nước mắm càng ngon, chuyển màu sậm như cánh gián.

Nước mắm Vạn Phần

Nước mắm cốt Vạn Phần, nước mắm Hạ Thổ được chôn dưới đất 2 – 3 năm có từ 32 độ đạm trở lên, sóng sánh màu vàng cánh gián, hương vị đậm đà. Cá dùng để làm mắm được người dân ưa chuộng chủ yếu là cá cơm, cá trỏng đen, cá trích… Cá tươi đánh ở biển về được chọn riêng để chượp.

Thông thường 1 tạ cá cho khoảng 25 cân muối trộn đều cho vào ô bể, rắc thêm một lớp muối mỏng lát vĩ nứa lên trên, lấy đá đè và đậy nắp ô bể. Trong tháng đầu, ngày nào cũng phải đảo nấu. Sau đó thì một tuần đảo nấu một lần cho nước trong. Tuyệt đối tránh nước mưa chảy vào nếu không mắm sẽ có mùi, mất ngon. Thời gian ngâm ủ kéo dài từ 9 – 12 tháng. Trong thời gian ngâm ủ, nước đầu chảy ra, gọi là nước mắm cốt.

Nước mắm Nha Trang loại nào ngon?

Nước mắm 584 Nha Trang

Khi nhắc đến nước mắm nổi tiếng tại Nha Trang không thể không nhắc đến thương hiệu nước mắm 584 Nha Trang. Công ty Cổ phần Thủy sản 584 Nha Trang tiền thân là doanh nghiệp Nhà nước thuộc Bộ Thủy sản, được thành lập năm 1977, với nhiệm vụ sản xuất nước mắm để cung ứng cho các địa phương trong nước.

nước mắm nha trang 584 tphcm

Hình ảnh chai nước mắm Nha Trang 584

Với bề dày kinh nghiệm trong lĩnh vực sản xuất nước mắm truyền thống, đến nay thương hiệu nước mắm 584 Nha Trang đã khẳng định vị thế của mình trong lòng người tiêu dùng. Nước mắm 584 Nha Trang được sản xuất từ nguồn cá cơm của vùng biển Nha Trang.

Nguồn nguyên liệu có ảnh hưởng rất lớn đến hương vị nước mắm, chính cá cơm của vùng biển Nha Trang đã mang đến hương vị đặc trưng của nước mắm 584 Nha Trang. Với sự nỗ lực không ngừng của công ty thì từ năm 2010 đến nay công ty đều đạt danh hiệu Hàng Việt Nam chất lượng cao.

Nước mắm Hạnh Quyến

Nước mắm Hạnh Quyến là một trong những cơ sở sản xuất nước mắm theo phương pháp truyền thống vô cùng nổi tiếng tại Nha Trang. Được chế biến từ nguồn cá cơm cao cấp, hương vị đậm đà từ vùng đất biển Nha Trang. Với hương vị đậm đà khó quên của nước mắm Hạnh Quyến, các bà nội trợ vẫn luôn tin dùng nước mắm Hạnh Quyến cho những bữa ăn gia đình mình.

Nước mắm Chín Tuy

Nước mắm Chín Tuy là một trong những thương hiệu nước mắm nổi tiếng lâu đời tại Nha Trang. Với bề dày kinh nghiệm trong ngành nghề thực phẩm và đặc biệt là nước mắm, sản phẩm của Chín Tuy – Nha Trang tự hào đã đứng hàng đầu về thương hiệu nổi tiếng tại Nha Trang và cả nước. Nước mắm nhỉ cá cơm nguyên chất được ủ từ cá cơm và muối biển từ 12 đến 15 tháng. Mang theo mùi vị thơm ngon, bổ dưỡng cùng hương vị đậm đà đã làm nên tên tuổi của nước mắm Chín Tuy.

Nước mắm Chinsu Nam Ngư

Tuy không phải được sản xuất chính gốc tại Nha Trang, nhưng nước mắm của Masan Consumer đã trực tiếp thu mua nguồn nước mắm cốt tại các nhà thùng uy tín tại Thành phố biển xinh đẹp để làm nguồn nguyên liệu sản xuất nước mắm Chinsu Nam Ngư (bên cạnh nguồn nước mắm cốt tại nhà thùng của doanh nghiệp được đặt tại Phú Quốc).

Bộ sản phẩm nước mắm Chinsu

Bộ sưu tập sản phẩm của CHIN-SU đã quá quen thuộc với người tiêu dùng

Nước mắm Chinsu Nam Ngư mặc dù được chế biến theo công thức chuyên biệt của doanh nghiệp Masan Consumer nhưng đây lại là dòng nước mắm được người tiêu dùng rất ưa chuộng vì người dùng cảm nhận được hương vị nước nước mắm Nha Trang trong từng giọt nước mắm Chinsu Nam Ngư.

Được biết, nhãn hiệu nước mắm của Masan Consumer liên tục nằm Top 3 thương hiệu do người tiêu dùng bình chọn suốt nhiều năm liền (kể từ năm 2014), 21 năm nằm danh sách Hàng Việt Nam chất lượng cao vang danh khắp quốc tế.

Nước mắm Châu Sơn

Nước mắm Châu Sơn cũng là một trong số thương hiệu nước mắm lâu đời và nổi tiếng ở Nha Trang. Nước mắm nhỉ cá cơm Nha Trang – Châu Sơn được chế biến hoàn toàn từ nguyên liệu cá cơm Nha Trang theo phương pháp cổ truyền, sản phẩm mang hương vị đậm đà khó quên, uy tín và chất lượng.

Nước mắm Ngọc Trang

Nước mắm Ngọc Trang Nước mắm Ngọc Trang được nhiều người biết đến vì đã tham gia sản xuất nước mắm từ năm 1990 và trải qua nhiều thế hệ. Nước mắm Ngọc Trang được chế biến từ nguồn cá cơm tươi lấy trực tiếp từ các thuyền đánh bắt. Muối để ướp cá cũng là loại muối ngon, lấy từ Hòn Khói, đây là loại muối ít tạp chất.

Mua nước mắm Nha Trang ở đâu?

mua nước mắm nha trang ở đâu

Nước mắm Nha Trang mua ở đâu là câu hỏi thắc mắc của rất nhiều người

Mua nước mắm Nha Trang tại Hà Nội hay nước mắm Nha Trang tại Tp.HCM là dạng câu hỏi được đại bộ phận người tiêu dùng rất quan tâm. Theo các khuyến cáo của các cơ quan chức năng về vệ sinh an toàn thực phẩm, người tiêu dùng nên đến các hệ thống bán lẻ uy tín như siêu thị, các đại lý, các cửa hàng tiện lợi trên toàn quốc để chọn mua được nước mắm Nha Trang chính hãng, hạn chế thấp nhất tình trạng mua nhầm nước mắm giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng.

Thông qua bài viết “Nước mắm Nha Trang: Top 5 làng nghề nước mắm trứ danh đất Việt”, chúng tôi hy vọng người tiêu dùng đã có thêm các thông tin cũng như những gợi ý phù hợp để chọn được cho gia đình mình một chai nước mắm Nha Trang chất lượng: ngon và lành thật sự.

Nội dung bài viết này được tổng hợp từ nhiều nguồn thông tin khác nhau, trong đó có nguồn thông tin Wikipedia; được ban biên tập của web… biên tập lại nội dung.

>>> Xem thêm: Nước mắm hóa chất và những hệ lụy bạn không hề bỏ qua