Nước mắm nhỉ – Điều gì tạo nên sự đặc biệt trong hương vị?

Nếu là một người yêu thích gia vị nước mắm thì hẳn là bạn đã từng nghe qua cái tên “nước mắm nhỉ”. Nổi tiếng với độ đạm cao, sự nguyên chất và hương vị thơm ngon đặc trưng nên nước mắm nhĩ được rất nhiều người yêu thích. Vậy bạn có tò mò nước mắm nhỉ được làm như thế nào không? Đừng bỏ qua bài viết này nhé.

Thế nào là nước mắm nhỉ?

Nước mắm nhỉ (còn gọi là mắm nhỉ hay nước mắm kéo lù) là thành phẩm thu được từ quá trình kéo rút và chắt lọc lần thứ 2, đây chính là những giọt nước mắm “nhỉ” ra từ lỗ nùi đang bịt kín ở đáy thùng ủ chượp. Qua đó, nước mắm nhỉ sẽ có độ đạm cao, nguyên chất và không pha thêm bất kỳ một loại chất nào khác, màu hổ phách, vị ngọt nhẹ, hậu vị ngọt thanh cùng mùi hương đặc trưng hấp dẫn.

Hiện nay, các sản phẩm nước mắm nhỉ được bày bán rộng rãi trên thị trường ở các siêu thị, tạp hóa và chợ truyền thống, rất dễ dàng để tìm mua.

Nước mắm nhỉ
Nước mắm nhỉ tạo nên nét độc đáo trong nền ẩm thực Việt Nam.

>>> Tìm hiểu: Nước mắm là gì và có nguồn gốc từ đâu?

Tìm hiểu quy trình sản xuất nước mắm nhỉ

Cách làm nước mắm nhỉ được thực hiện như sau:

Bước 1 – Chọn nguồn cá làm nước mắm: Lựa chọn các mẻ cá cơm tươi, béo và ngon nhất vào khoảng tháng 10 – 12 âm lịch từ các tàu đánh bắt cá. 

Bước 2 – Chọn muối làm nước mắm: Chọn nguồn muối khô ráo, không bị dính vào nhau, hạt to đều, màu trắng đục, được lưu trữ ít nhất 1 năm trước khi mang đi ủ chượp.

Bước 3 – Tiến hành ủ chượp: Trộn đều cá với muối theo tỷ lệ 4:1, tức là 4kg cá với 1kg muối trong thùng, vại. Ủ chượp cá với muối trong khoảng thời gian 1 năm hoặc hơn đến khi chượp chín hoàn toàn.

Bước 4 – Thu nước mắm nhỉ: Sau khi đã rút nước mắm cốt đầu tiên, người ta sẽ ủ thêm muối với cá và thực hiện chắt nước mắm lần thứ 2 – đó chính là nước mắm nhỉ.

Quy trình sản xuất nước mắm theo phương pháp ủ chượp

Nước mắm được xem là quốc hồn quốc túy của Việt Nam; bất kể là món ăn nào, chỉ cần trên bàn ăn gia đình có chén nước mắm thì bữa ăn đã trở nên ấm cúng và quen thuộc. Để có được loại nước mắm thơm ngon ấy thì…

Nước mắm nhỉ có phải nước mắm cốt nhỉ không?

Thực tế, có khá nhiều người nhầm lẫn nước mắm nhỉ chính là nước mắm cốt nhĩ, tuy nhiên đây lại là hai loại nước mắm khác nhau bạn nhé. 

Nước mắm cốt nhĩ (hay còn gọi là nước mắm rin) là nước mắm được thu ở lần chắt lọc đầu tiên sau khi chượp chín, có độ đạm rất cao (trên 40 độ), màu vàng rơm hoặc vàng nhạt, vị mặn vừa phải và ngọt dịu, rõ mùi thịt cá. Vì là những giọt nước mắm được lấy ra đầu tiên nên nước mắm cốt nhĩ rất quý giá, có độ dinh dưỡng cao và cực nguyên chất. Hơn nữa, số lượng nước mắm cốt nhĩ cũng không nhiều, do nếu rút hết nước mắm cốt đầu tiên thì độ đạm trong thùng sẽ giảm đi, ảnh hưởng đến chất lượng nước mắm các đợt rút sau. Do vậy, nước mắm cốt nhỉ thường được dùng để pha chế cho các đợt nước mắm khác thay vì dùng trực tiếp.

Nước mắm nhỉ không phải nước mắm cốt nhĩ
Nước mắm cốt nhĩ có thể được làm từ nhiều loại cá như cá cơm, cá nục…

Trong khi đó, nước mắm nhỉ thường có độ đạm thấp hơn, chủ yếu làm từ cá cơm và được chắt lọc ở đợt kéo rút thứ 2.

Nước mắm nhỉ có gì khác so với nước mắm thường?

Dưới đây là bảng so sánh nước mắm nhỉ với nước mắm thường:

Đặc điểm Nước mắm nhỉ Nước mắm thường
Nguyên liệu Đa phần là cá cơm Có thể dùng nhiều loại cá như cá cơm, cá nục, cá thu…
Độ đạm Độ đạm cao Độ đạm thấp
Cách sản xuất Nước mắm được thu từ lần chắt lọc thứ 2 theo phương pháp truyền thống Từ nước mắm nhỉ sẽ pha thêm một số chất khác theo phương pháp truyền thống hoặc dây chuyền hiện đại
Màu sắc và hương vị Màu hổ phách, thơm nồng, ngọt dịu Màu cánh gián hoặc vàng ươm, thơm nhẹ, vị mặn ngọt hài hòa
Cách sử dụng Có thể dùng trực tiếp hoặc pha chế thêm Có thể dùng trực tiếp để nêm nếm, chấm thức ăn

Các vùng làm nước mắm nhỉ hiện nay

Những vùng làm ra nước mắm nhỉ chất lượng hiện nay có thể kể đến là Phú Quốc, Phan Thiết, Phan Rang và Nha Trang.

Vùng biển Phú Quốc

Đảo ngọc Phú Quốc được biết đến là nơi có nguồn cá cơm dồi dào, đặc biệt là cá cơm sọc tiêu và cá cơm than. Nhờ vậy mà nước mắm Phú Quốc nổi tiếng với sắc màu cánh gián đậm, chất trong và có hương vị đặc trưng phù hợp với các món xào hoặc chấm trực tiếp.

Vùng biển Phan Thiết

Phan Thiết được mệnh danh là cái nôi của làng mắm Việt khi có lịch sử nghề nước mắm dài 300 năm. Nguồn cá cơm ở vùng biển Phan Thiết cực chất lượng, được ủ chượp trong thùng gỗ từ 12 – 18 tháng, tạo ra những giọt nước mắm nhỉ ngon đậm đà, có màu cánh gián hoặc vàng rơm óng ả.

Làm nước mắm nhỉ tại Phan Thiết
Nghề làm nước mắm tại Phan Thiết nổi tiếng với lịch sử lâu đời.

Vùng biển Phan Rang

Nước mắm nhỉ Phan Rang nổi bật với màu sắc sẫm, nhiều đạm và vị mặn siêu đậm đà nhờ quy trình ủ chượp muối và cá ở ngoài trời, tiếp xúc với nắng gió kết hợp cùng đặc điểm khí hậu, độ ẩm ở nơi đây.

Vùng biển Nha Trang

Nước mắm nhỉ Nha Trang được làm từ cá cơm ở vùng biển Nha Trang và Trường Sa, sử dụng phương pháp ủ chượp cổ truyền trong khoảng 12 tháng để tạo ra những giọt nước mắm vàng sóng sánh, vị mặn vừa phải, phù hợp với khẩu vị của đa số người tiêu dùng. Chi tiết: XEM TẠI ĐÂY.

Qua bài viết trên, hẳn là bạn đã biết thêm nhiều thông tin về nước mắm nhỉ rồi. Nước mắm nhỉ với vị ngon hảo hạng, có độ nguyên chất và độ đạm cao tự nhiên rất phù hợp với các món xào ướp hay dùng làm nước chấm. Hãy chọn cho mình một chai nước mắm nhỉ chất lượng để bữa ăn thêm ngon miệng nhé!

>>> Bài viết tham khảo: